داستانِ"مهرِ گُل" ازمجموعه اشعار"س ن روشن"

مهرِ گُل

زمانی  بود  دشتی پر گل و آب

کزوبیننده راجان گشته بی تاب

چنان  عطر گلش  جانانه گشته

که هرگل قلب صد پروانه گشته

ز مستی در میان دشت پر گل

به نوشیدن نیابی سرکه از مُل

زمین هم  آنچنان خُرَّم  از آن دشت

که خاکش هرنفس پرلاله می گشت

گهی چشمان نرگس از خماری

پریشان کرده هر صبر و قراری

به زیر چترِ سوسن زان همه گل

نگون افکنده خود را تاج ، سنبل

کنارش اطلسی با آن همه رنگ

نهاده بر سر از گلدسته  اورنگ

گل سرخ و همان چشم سیاهش

بسی هشیار از اوگم کرده راهش

شقایق  هر طرف دامن کشانده

به هرچینش هزاران گل نشانده

بسی  آلاله های نو رسیده

میان نسترن ها قدکشیده

قدم درهرقدم زان دشت دلباز

هزاران گل در  آغوشِ  گل ناز

میان این بهشت بی همانند

یکی بر سر نهاده  تاجِ  زربند

زمهرش سر زده هرساله نوروز

وَرا  نامیده عشاقش گل افروز

شبانگه  خواب او را  دشت می دید

به روزاز چشم عاشق اشک می چید

همه گلها ز بویش تازه گشتی

طراوت از رُخَش اندازه گشتی

ولی با این همه  آب و همه رنگ

غمی پرمایه برجانش زده چنگ

که دانی اندر این پرفتنه عالم

شودپنهان شودهر چیز جزغم؛

چنین است آن که دشت اندرکنارش

دمیده     بیشه ای     انبوه   دارش

چنان  شاخِ  درختان گشته پُرتاب

نه خورشید اندرون تابد نه مهتاب

ولیکن داشت بااین برگ واین بار

گروه   بلبلان   بر   شاخه   بسیار

سحرگاهان چنان خوش نغمه بودند

که   گویی   آسمان ها  می سرودند

شبانگه   از   سرِ    شور   جوانی

خوش الحان نغمه های زندگانی

میان  بلبلان   با   هر   درختی

به هم پیوسته بُدپیمان سختی

چنان بر دوستی  با  یکدگر بند

که هرگز نگسلداین عهدو پیوند

میان این هزاران هم یکی بود

که  حقا نغمه پردازِ  تکی بود

گهی در دستگاه و ساز ماهور

گهی اندر مقام دشتی و شور

چه زیبا مثنوی وشمس خوانی

همانگونه     بیات   اصفهانی

نشان از  باربد در  پنج  گاهش

بسی دلها فروزان ازسه گاهش

چو ظهرش بردرختان بارمی داد

سرود  از شیوۀ   افشار  می داد

شبانگاهان نوایش نرم و والا

تو گویی بهر کودک  بود  لالا

سحرگه آنچنان مستانه می خواند

که هرشعری زشرحش بازمی ماند

درختش  جایگه   در   قلب بیشه

به شاخش نغمه سردادی همیشه

تنومند  و  زُمخت و آهنین  پوست

عجب داری که باشدبلبلش دوست

بر این منوال تا روزی که درگشت

گذر  افتاد  بلبل  را  بدان  دشت

به دست سرنوشتش اندرآن روز

فرود  آمد  به  دامان  گل  افروز

به شوق آمد از آن دریای گلرنگ

گلویش تازه گشت از بهرِ آهنگ

صدای  بلبلان  در جنگل  چوب

نه آن سان بار یابد تا شودخوب

ولی در دشتِ گُل پیچد به هرسو

چونان کزشانه ی یار است گیسو

بدینسان روز را در آن ولایت

هنر  آورد و زیبایی به غایت

چنان از دل سرودآن نغمه بلبل

گریبان را  دریدند  آن همه گل

پس آن گه راه خودرا پیش بگرفت

سراغ از آن درخت خویش بگرفت

همین شد کز فراغش ناله و سوز

شدند هم خانه در قلب گل افروز

نه پای آن که پی گیرد ازآن یار

نه هم دارد نشان از بهرِ دیدار

نه من گویم که داردچشم یک گل

 که   برگش   لرزد  از   آواز   بلبل

نه آن لرزش که تن را خسته سازد

همان کو  بر  کسی دلبسته سازد

شناسد هر گلی شیرین ندا را

درونش چهرۀ صاحب صدا را

همان سان هم زغمگین گفته گردد

که   گل  نزدیک  او   آشفته  گردد

ز  احساسِ  گل اَندر دشت رنگین

چوبلبل رفت اوهم گشت غمگین

ندیمی  داشت  گل  آرای  نامش

که با وی سرنمودی روز وشامش

گل  آرا  بود   همراز  گل افروز

خبربودش ازین آه و ازآن سوز

گل آرایش بگفت ای یارِ جانی

تو از آداب این بلبل چه دانی

ز پای  تند و بال بی قرارش

نبندد عشق هم  راه فرارش

اگر هم چند کوشی درسرورش

نمانَد  بر سرِ عهد  از  غرورش

ز  هر  گلخانه ای  گیرد  یکی  بُل

همین باشدکه نامش هست بلبل

نباشد چون  قناری  بال هایش

پرستو  باشداو غیر از صدایش

به هر دلداده ای دل را نبازد

همان کنج  قفس او  را برازد

نباشد ازسرِ عشق آن سر وشور

که باشد زآفرینش بر سرش زور

سراید  هرکسی  از خلقت خویش

خروس ازبهر مردم بلبل ازخویش

بدو گفتا  گل  افروز  اندر  این  دم

که هیچت نیست آگاهی ازین غم

فراوان درد  دارد  زخم دوری

که درمانش نیابی ازصبوری

که این سربهراین داغی که دراوست

مباد   آرام   جز   بر   شانۀ  دوست

نه  دریای غمم را  مرز  باشد

نه اکنون جای هر اندرز باشد

خوشا معشوق را دیدار  باشد

وصالش گر همان یکبار باشد

نباشد    گر    وفایی    در    سر    یار

چه خوش باشدهمان یک لحظه دیدار

چو دانم صد هنر در پیشه داری

صواب آید در این اندیشه داری

چه سازم کو شود نزدیک زین کار

شود آگه  ز  حالم  نیک  این  بار؛

گل آرا   اندر  این  فکرت  فرو  رفت

چه ساعت هادراین فکرت براو رفت

به  یادش بود در فصل بهاران

یکی پروانه بود از صد هزاران

درودش داده هرکس ازدل خویش

به  زیبایی  فروغش از همه  بیش

نه  تنها  بُرده  از  پروانه ها  دل

بسی گُل هازعشقش پای در گِل

ز نقشش قلب عاشق خون نمودی

کلامش  هر که را  افسون  نمودی

حریفی گرنشستی روی در روش

ندانستی   ببیند  یا   کُند  گوش

چنان پهن و درخشان  پرّ و بالش

همان اندازه رنگ و خط و خالش

همین  پروانۀ  زیبای  ما را

فراوان بود مهری با  گل آرا

در آن هنگامه بود اول بهارش

که هرکس بود یاری درکنارش

گل  و  پروانه  و  بلبل  همه  جمع

به شب شبتاب هم درانجمن شمع

همان شب نزد او پروانه آمد

به رسم دوستی  جانانه آمد

به لحنِ غمزه گفت اورا گل آرا

که دریاب ای  رفیقا   یار  مارا

که افکنده به جانم این همه سوز

غم   و  شیدایی  زیبا   گل  افروز

نشانش گفت از آن بلبل مَشت

وزآن روز فرود از بیشه بر دشت

بگفت  پروانه  او  را  نیک  دیدم

 همان روز این حوالی می پریدم

کنون  آگه  کنم  پروانگان  را

بیابند زوداین شیرین زبان را

پس آنگه آنچنانش بال لرزاند

فراوان  گردها بر  باد  افشاند

هزاران دانه ی چرخانِ آن گرد

دگر  پروانه ها  را هم خبر کرد

برون شدهرکدام از پرده ی گل

فزون  شد رهسپاران  بهر بلبل

درست است بلبلان راتیز گردیست

ولی   پروانه  کارش   ریز  گردیست

به هم پیوست گشته چون همیشه

همه   یکجا   زده   بر  قلب   بیشه

چنان پُر شد درختان از خط وخال

ندانستی که این برگ است یا بال

بلی گر عشق در اندیشه افتد

از او پروانه هم در بیشه افتد

نبینی شمع چون خود را فروزد

بسی  پروانه  در مهرش بسوزد

همانگه روز را چون شد میانه

سرودِ  بلبلان   شد  عاشقانه

چنان  هنگامه ای  بر پا  ز آواز

که گم گشت از سر پروانه پرواز

بسی رندان طریقت  پیشه دارند

به افسون ریسمان برتیشه دارند

نیابدهرکسی خواهنده باشد

مگر  پوینده  و   پاینده باشد

از آن  پروانگان  هم اندکی  بود

ازآن اندک حریفان هم یکی بود

نه از هوش اوفتاد و نی ز زانو

چه زیبا بود نامش نوش بانو

میانِ  آن  همه  شوریده   آواز

شنیدآن را که بودش بیشترناز

خبر دادآن گروه ازسمت وسویش

شتابند   از  پی  و   یابند کویش

از آن پروانگانِ  پای  بر جا

نیامد آنکه کار آید به فردا

چو بلبل دید آن جمع پریشان

بپرسید  از سر و  سالارِ ایشان

چو  آمد  نوش بانو پیش رویش

دلش داد آگهی ازگفت وگویش

بگفتا  نوش بانو  نام خود  را

پس ازآن نامه و پیغام خودرا

ازآن آه و ازآن رنجی که هرروز

به  یغما برده آرام از گل افروز

از آن سرگشته ی پراشتیاقش

که دارد چهره پرآب از فراغش

از  او   پیغام   آورد: عندلیبا

که بردی هرقرار از هر شکیبا

ندیدی گر  ز  ما رسمِ  وفا را ؟

که بگرفتی ز یاران آن صفارا

زمانی  بود   هر   برگم    دل افروز

یکی این دشت پرگل یک گل افروز

نیاورده  بهاران   هیچ  من  را

مَنش آوردم ودشت و دمن را

هزاران  عاشق  آزاده  دارم

ازآن هم بیشتردلداده دارم

طراوت  را  ز  من  آموخت  باران

خود اورا گرچه بسیار است یاران

مرا  دلدادگان هر روز  باشد

سرآمد زان همه نوروز باشد

همان روزی که نزدیکم نشستی

د رِ  هر  مِهر  دیگر   را ببستی

ولی زان پس که رفتی خواب هم رفت

ز  جان  آرام  و از  دل  تاب  هم رفت

کنون  از  حال معشوقت  خبر نیست

به چشمش اشک جزخون جگرنیست

چه سان اندازه گیرد عشق بلبل؟

شود بهتر درخت از چهره ی گل

اگر  یابد نشانت  نوش بانو

سخن ها از تو و پیغام با او

اگر  پیغام   باشد  از  قراری

مرا نیکو ز غم آسوده داری

چو     باشد    وعده ی دیدار  هم   زود

به دشت افشان کنم هم مُشک هم عود؛

چو  آمد  سر  کلام  نوش بانو

برون شدبلبل از آن بیشه بااو

بدانست  آنچنان یاریست اورا

بسی شایسته دیداریست اورا

فرود  آورد  سر   بر  دامنِ دوست

سرودش خواندازهرآنچه نیکوست

ربود از چشمِ  آن  گلبرگِ نوشین

همان بی تابی وآن اشکِ دوشین

ازآن پس آن دویارافسانه گشتند

شراب  عشق  را  پیمانه گشتند

گل آرا  نیز  در  آن   بزمِ  دیرین

به آن پروانه گفت ازشهدشیرین؛

همان شاهد  که از  پروانه میگفت

بگفت ازدشت ناز وآن همه جفت

که هرپروانه اندر عشق کوشید

ز شهد عاشقی جانانه  نوشید

زِهردست آمدوهردست نوشید

میِ پالوده درسرمست جوشید

قراری  سر زد از آن گلعذاران

نبندد راهِ عشق از باد و باران

در این آموزه ها نیک است پندی

که  برسرگشته چشمان را نبندی

فرود آید  به  دیگر کس بلایی

خفیف آید چو  باشد رهنمایی

جهان  زنجیر  شد در  آفرینش

میان حلقه ها پیوند و  چینش

چو هریک بگسلد  پیوند خود را

زَنَد بر سینه هرکس سنگ خودرا

ولیکن هیچ یک را ارزشی نیست

که  بهر دیگرانش نرمشی نیست

سه کُنج خودپرستی راببوسد

کنار  افتاده  باشد  تا  بپوسد؛

تو ای «روشن» بساط پند بردار

ز  پای  دیگران  این  بند  بردار

ندانی آن که هرکس بیش داند

فرو تر در  بساط  خویش مانَد

************

sn.roshan78@gmail.com